Berichten

Hoe meet je de hoogte van een boom?

Boomhoogte meten is een van de technieken die wordt gedaan tijdens onze veldwerkprojecten. Dit is een interessant gegeven om wat te kunnen vertellen over de nestplaats van een holbewoner en vogel, of over de hoeveelheid aanwezige schaduw of boomstructuur. Weet jij hoe je een boomhoogte kan meten?

Je kan gemakkelijk zelf een boomhoogte meter maken zodat je in eigen tuin of op het schoolplein de hoogte van een boom kan meten. Handig, je hoeft hierbij niet te klimmen om de lengte te bepalen!

Wat heb je nodig?
  • Geodriehoek
  • Boor
  • Zaag
  • Dun stuk touw
  • Grote moer of steentje (redelijk zwaar)
  • Smalle pvc-buis
  • Lijm
  • Fijne watervaste stift
Hoe werkt het? Zie de onderstaande afbeelding voor het resultaat!
  1. Zaag uit een plankje een driehoek met 2 gelijkbenige zijden van ongeveer 25 cm.
  2. Zaag de pvc-buis op maat en lijm deze aan de driehoek
  3. Boor een gaatje door de driehoek
  4. Bevestig de moer/steen aan het touwtje zodat je paslood krijgt
  5. Teken de tekening op de driehoek
  6. Knoop het touwtje door het gaatje
  7. En, klaar! Meten maar.

 

Hoe gebruik je de boomhoogte meter?

De docenten van Biologieles vertellen via dit filmpje hoe je de techniek boomhoogte meten in zijn werk gaat. Veel boom plezier!

Wat speur jij?

Een interessante veldwerkactiviteit is het zoeken naar diersporen. Wist je dat vele type sporen zijn om diersoorten te identificeren? Je kan speuren door middel van loop- en eetsporen, uitwerpselen, braakballen en nog zo veel meer! We hebben een aantal type kenmerken op een rijtje gezet voor in het veld.

Loopsporen

Het zoeken van voetafdrukken is een manier om een dier te identificeren. Een ideaal gebied om te starten met een dier-speur excursie is een onbegroeide plaats waar veel regen is gevallen. Bijvoorbeeld een kleiige grond of vochtig zand langs de kust. Wanneer je een spoor hebt gevonden maak je een foto met en zonder maatlat. Je kan vervolgens de voetafdruk identificeren door middel van onze zoekkaart en een veldgids voor dierensporen.

Eetsporen

Heb je een spoor gevonden van een dier? Dan vind je vroeg of laat een plek waar het dier heeft gefoerageerd. Je kan de sporen vinden op bomen en struiken, zaden en vruchten, prooiresten van predatoren, slakkenhuizen, eierenschalen, etc. Neem bijvoorbeeld de bosmuis (links) en rosse woelmuis (rechts). Beide muizen hebben een techniek ontwikkeld om een hazelnoot open te peuzelen.

Uitwerpselen

Een ander, iets minder fris kenmerk zijn uitwerpselen. Geloof het of niet, je kan door middel van ontlasting heel veel over een dier vertellen! Je kan ruiken of het dier geslachtsrijp is, voornamelijk in het bronst seizoen. Je kan iets vertellen over het dieet, leeftijd en gedrag van de soort. De vos markeert zijn territorium door middel van uitwerpselen en urine, normaliter op een hoge plek zoals op een boomstronk.

Braakballen

Iets wat wij als activiteit doen bij onze veldwerkcentra is braakballen uitpluizen. Je denkt waarschijnlijk aan een uil, maar er zijn vele vogelsoorten die ballen uitbraken zoals de zilvermeeuw, scholekster en ooievaar. Vogels spugen ballen om onverteerbaar voedsel kwijt te raken. De braakballen bevatten insecten, botjes, haren, plantenresten, etc. die lastig zijn om te verteren. Zoals de braakbal een meeuwensoort (zie onderstaande foto)

Andere diersporen

Naast de bovengenoemde sporen zijn er nog veel meer kenmerken om diersoort te onderzoeken! Denk aan nesten, holen, haren en veren. Een interessant spoor is dat van het wilde zwijn. We benoemde al de voetafdruk, maar je kan het wilde zwijn ook herkennen door middel van zijn wasplaats. Het zwijn verzorgt zijn vacht door te baden in een modderpoel, daarnaast schuurt hij met zijn lichaam langs de boom om zijn huid van parasieten te ontdoen. Je kan deze sporen duidelijk zien wanneer je de badplaats van het zwijn tegenkomt!

Nieuwsgierig naar het uitvoeren van een speuronderzoek met jouw klas? In de uitzending van het Geldersch Landschap neemt Anja, de boswachter, je mee tijdens zijn zoektocht naar diersporen. Veel plezier in het veld!

Zitten er microplastics in mijn douchegel?

Wist je dat er in heel veel producten mini stukjes plastic zitten? Je vindt ze in verzorgingsproducten, zepen, tandpasta en nog zoveel meer… Deze kunststof deeltjes van circa een millimeter worden microkorrels genoemd. De korrels kunnen makkelijk door het afvoerpotje wat erg schadelijk is voor het milieu.

Je kan zelf een onderzoekje doen naar de aanwezigheid van microbeads, in de klas of thuis. Hoe werkt het?

Vraag de leerlingen om elk een product mee te nemen vanuit thuis of schaf een aantal producten aan, zoals tandpasta, schoonmaakmiddel, zeep, mascara, etc. Op het label van het product kan je zien of er plastics aanwezig zijn, dit staat meestal onder de naam van polyethyleen, polypropyleen of polystyreen.

Verder heb je nodig:

  • Eetlepel
  • Koffiekan
  • Koffiefilterhouder
  • Meerdere koffiefilters
  • 2 glazenkannen
  • Gekookt water
Door middel van de volgende stappen kan je een onderzoek uitvoeren naar de aanwezigheid van microkorrels:
  • Je mengt een grote lepel van het verzorgingsproduct in het hete water in de hittebestendige kan. Roer het mengsel door zodat het geheel is opgelost.
  • Hierna leg je de koffiefilter geopend in de koffiefilterhouder
  • Vervolgens giet je de vloeistof in de koffiekan
  • Zie je spikkels? Dit zijn microkorrels. Gebruik bij elk verzorgingsproduct een nieuwe koffiefilter zodat je de hoeveelheid microkorrels goed kan zien.

Een extra tool om te checken of je een product koopt zonder plastics is: Beat the Microbead. Deze app is gratis te downloaden. Je scant het product en ziet vervolgens of er microkorrels verwerkt zijn in het product.

 

Paddenstoelen Herkennen

Prachtig he, die paddenstoelen? Zoals deze, de sprookjesachtige geweizwam. De naam zegt het al, het vruchtlichaam heeft de vorm van een hertengewei. De soort is onmisbaar, zoals alle schimmels. Ze ruimen natuurlijk afval op en creëren weer vruchtbare aarde waardoor er weer nieuwe planten kunnen groeien.

Vind je het leuk om paddenstoelen te determineren? Probeer dan eens de ObsIdentify app. Deze is gratis te downloaden voor Android en Apple. Je maakt een foto en vervolgens verteld de app je welke soort het is (met percentage kans). Het is een handige tool die je kan gebruiken naast een determinatie boek of zoekkaart. Deze app kan je linken met waarnemingen.nl zodat de waargenomen soort meteen wordt toegevoegd in de database. Ideaal!

 

Bellen Blazer

Onze fotograaf, Appie Bonis, heeft deze bromvlieg in de spotlight gezet. De bromvlieg deed iets interessants, hij was bellen aan het blazen. Maar, waarom?

De bromvlieg blaast bellen om warmte te verliezen. Een bromvlieg laat vaak even een vloeistofbel tussen zijn monddelen naar buiten komen en haalt hem dan weer naar binnen… Doordat wat vloeistof verdampt koelt de druppel snel af, en vervolgens haalt de vlieg hem weer binnen.  Hoe gaaf is dat?!

Veldwerk is Doen

Als stichting staan wij voor veldwerk. Waarom vinden wij dit belangrijk? Leerlingen gaan in groepsverband aan de slag waarbij ze zelf een onderzoek opzetten. Dit gaat als volgt: leerlingen maken een onderzoeksplan, verzamelen gegevens en schrijven een onderzoeksrapport of doen een presentatie. Hierdoor prikkelen ze hun eigen motivatie; ze onderzoeken iets wat ze zelf bedacht hebben.

Postentocht

Veldwerk wordt geïntroduceerd tijdens de postentocht, dit is aan de start van het veldwerk project. Bij elke post staat een begeleider die de veldwerk technieken laat zien. Vervolgens oefent de leerling zelf met de veldwerk materialen. Studenten leren tijdens de tocht over abiotische- (zoutgehalte) en biotische factoren (diersoort). Verder wordt er uitgelegd wat voor onderzoekjes je kan uitvoeren en wat de beste locaties zijn voor het verzamelen van de data.

Welke veldwerk thema’s introduceren wij?

Er zijn verschillende onderzoeken die leerlingen kunnen uitvoeren. Elke veldwerk locatie biedt andere onderzoeksmogelijkheden. Toch zijn er een aantal hoofdthema’s die bij alle centra worden aangeboden, dit zijn bodem-, vegetatie, – en wateronderzoek. Voorbeelden van andere veldwerk onderwerpen zijn insecten, dijk, vogels, vleermuizen, etc.

Ben je benieuwd hoe zo’n post er uit ziet en hoe het thema wordt geïntroduceerd? Bekijk dan de onderstaande filmpje. Kasper, onze collega, laat zien hoe je wateronderzoek uitvoert!

Wat vind ik in mijn (sleep)net?